Na pierwszej wizycie lekarz stomatolog wykonuje bardzo dokładny przegląd jamy ustnej. Ogląda każdy ząb dookoła, by ocenić stan uzębienia. Na tej podstawie określa, które zęby są do leczenia, ale także które trzeba przeleczyć w pierwszej kolejności. Dobrze ustalona kolejność pozwala zastopować postępujące schorzenie i zminimalizować koszty leczenia, a czasem nawet uratować ząb.
Do diagnozy używana jest także cyfrowa diagnostyka radiologiczna, która pozwala sprawdzić stan tego, co niewidoczne lub trudno dostępne gołym okiem. Cyfrowe zdjęcie rtg wykonywane jest od razu na wizycie.
Oprócz oceny stanu zębów, badana jest także śluzówka, dziąsła, język. Na podstawie wyników badania lekarz zaleca pewne postępowanie, ale plan działania ustalany jest wspólnie z pacjentem przy uwzględnieniu jego możliwości, stanu zdrowia jamy ustnej oraz potrzeb. Na podstawie tych ustaleń lekarz przygotowuje indywidualny szczegółowy plan leczenia.